Leve de creatieve revolutie!

De cijfers liegen er niet om. In 2030 zijn waarschijnlijk 30% van de arbeidsuren in de Verenigde Staten vervangen door AI. Uren van vooral ook hoger opgeleide werknemers. De vaardigheden die werkgevers zoeken bij hun werknemers veranderen. Ze willen creativiteit zien. Want dat is volgens CEO’s de sleutel naar toekomstig succes. In de ruim 30 jaar dat ik in de creatieve sector heb gewerkt, heb ik alleen nog nooit een boek gevonden over HOE je creatiever kunt worden…

­Creativiteit is gelukkig geen mysterieuze gave, maar een vaardig­heid die te ontwikkelen is. Helaas is er in het onderwijs en het bedrijfsleven weinig aandacht voor een belangrijk deel van de definitie van creativiteit: ‘de eigenschap om ideeën, alternatieven en mogelijkheden te genereren en/of te herkennen die nuttig kunnen zijn bij het oplossen van problemen, het communiceren met anderen of het vermaken van anderen of onszelf.’ (Robert E. Franken, Human Motivation, 1998.)

In mijn boek De Creatieve Revolutie wilde ik een aantal zaken combineren. Ik wilde uitleggen wat iemand tot een Creatieve Persoonlijkheid maakt én hoe je dat kunt worden. Met een concreet stappenplan en heldere oefeningen. Waardoor je dus waardevoller wordt in je werkveld en al doende ontdekt dat creatieve mensen ook nog eens gelukkigere mensen zijn! En dat je samen met AI tot snellere en betere resultaten komt. Want AI zonder menselijke creativiteit is een mooi stuk gereedschap wat we niet goed gebruiken.

In het boek komen theorie en praktijk mooi samen in de weergave van de gesprekken die ik heb gevoerd met bijvoorbeeld de directeur van het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV) en de directeur onderwijs Lucht- en Ruimtevaart­techniek van de TU Delft. Maar ook een kunstenaar, een vormgever en een wiskundedocent komen aan het woord. Die allemaal op hun manier het belang van creativiteit onderkennen, maar ook erkennen dat er maatschappij-breed te weinig aandacht en educatie voor is.

De creatieve organisatie is de toekomst. En een bedrijfscultuur die creativiteit omarmt, gaat veel verder dan het aanmoedigen van ‘casual Friday’, het hebben van een tafelvoetbaltafel of een in-house barista. Een goede leider zorgt voor bewustwording dat creativiteit gewenst is bij alle medewerkers. En dat vraagt inspanning en bemoeienis om creativiteit te ontwikkelen en te blijven voeden.

Organiseer dus geen hackathons als je toch niks met de output gaat doen. Dat haalt alle energie weer uit je team. Op zoek naar juist meer energie in je team? Stel eens een innovatieteam samen op basis van de superhelden ‘the Avengers’. Misschien ben je zelf Captain America, de natuurlijke leider. Of toch eerder de Hulk, die krachtige acties onderneemt (ofwel: die gedurfde beslissingen neemt). Geeft een stuk meer energie dan een kleurprofiel. Hoewel de Hulk natuurlijk wel groen is.

Tot slot: stop onmiddellijk met brainstormen als je niet precies weet wat je doet, het kan juist de focus op de verkeerde zaken leggen. Ga aan de slag met de W.O.W.-methode uit het boek en doorloop de stappen in de juiste volgorde. Begin dus pas met ideeën genereren als je probleemdefinitie en/of focus helemaal klopt en nadat je alle relevante kennis daarbij hebt verzameld. En nadat je een tijdje he-le-maal niets hebt gedaan (de incubatiefase). Je zult merken dat de kwaliteit van de ideeën toeneemt.

De creatieve revolutie is niet alleen een ideaal of een vergezicht; het is een noodzakelijke beweging die onze samenleving op meerdere niveaus zal veranderen. De wereld verandert razendsnel door technologie, globalisering en de voortdurende uitdagingen van ecologische duurzaamheid en sociale rechtvaardigheid. Dat maakt creativiteit tot een noodzakelijke vaardigheid voor iedereen.