Scenarioplanning is beter dan verrast worden

Disrupties om rekening
mee te houden

door Thijs Doorenbosch, beeld YouTube

Mensen maken graag planningen en begrotingen om de risico's van morgen en overmorgen in kaart te brengen en zo mogelijk actie te ondernemen om die gevaren te beperken. Maar dan moet je wel weten wat er aan zit te komen. In het geval van disrupties is dat erg lastig, want daar zijn het disrupties voor. David Yockelson van adviesbureau Gartner heeft uit gesprekken met klanten met veel 'wat als'-vragen en inbeeldingsvermogen, zeven disrupties benoemd die CIO's vermoedelijk niet zien aankomen, maar waar ze wellicht wel rekening mee moeten houden in de komende vijf jaar.

Werken in de metaverse

Op dit moment zijn er veel technologieën in gebruik of in opkomst die straks allemaal onderdeel zullen zijn van een technologiewereld die het label ‘metaverse’ heeft gekregen. Een belangrijk onderdeel is virtual reality en augmented reality, maar ook het omgaan met ‘non fungible tokens’, ofwel digitale eigendomsbewijzen van al dan niet virtuele objecten. Betalingen met cryptovaluta zijn ook een onderdeel van de metaverse. Volgens Gartner kan metaverse een goede oplossing zijn in een tijd dat hybride werken vaste voet aan de grond krijgt. De nadelen van al dan niet op kantoor zijn, verdwijnen wanneer iedereen in een 3D virtueel kantoor aanwezig is. Gartner ziet het als een evolutie van het bedrijfsintranet en noemt deze nieuwe wereld dan ook intraverse.

Autonome vliegbewegingen voor werk

Nu de wegen na de corona-pandemie weer vollopen, kijken visionairs toch ook weer naar de derde dimensie om in te bewegen. Er zijn al verschillende bedrijven die werken aan unmanned aerial vehicles (UAV's) , ook wel flying autonomous vehicles of passenger drones genoemd. Het zijn vliegende voertuigen zonder piloot bedoeld voor reizen over korte afstanden, bijvoorbeeld in stedelijk gebied. Ze hebben een elektrische aandrijving en zijn daarom veel minder milieubelastend. Geavanceerde besturing op basis van kunstmatige intelligentie moet het transport ook veel veiliger maken. CIO's moeten nu alvast nadenken hoe deze nieuwe transportvormen voor mensen en vracht hun bedrijfsvoering kunnen veranderen.

Digitale mens

Gartner voorziet eindeloze mogelijkheden voor 'digital humans'. Als extra hulp in de zorgsector, bij de klantenservice, voor het trainen van HR in moeilijke gesprekken en zelfs om overledenen toch weer een plek te geven in het leven. Uit deze mogelijkheden ontstaat een nieuw digitaal ecosysteem, geschraagd op technologie die individuen en organisaties samenbrengt om te innoveren en interactie aan te gaan op heel nieuwe manieren. Deze wereld ligt wel iets verder achter de vijfjaarshorizon, maar Gartner verwacht wel in 2035 een markt van 125 miljard dollar.

Gartner voorziet eindeloze mogelijkheden voor ‘digital humans’.

Decentrale autonome organisaties

De DAO's of decentralized autonomous organisations zijn digitale entiteiten, gebaseerd op blockchaintechnologie, die zelfstandig zakelijke interacties aan kunnen gaan met andere DAO's, met digitale en menselijke agenten en met traditionele organisaties. Bij DAO's werken wel mensen maar het traditionele management ontbreekt. Veel hooggekwalificeerde digitale werknemers zullen het prettig vinden te werken bij een DAO. De nieuwe organisatievorm staat nu echt nog in de kinder­schoenen, maar is volgens Gartner in potentie in staat de huidige normen in de tech-industrie flink op te schudden.

Draadloos voertuigen opladen

Het eerst zullen elektrische bussen en taxi's gebruik gaan maken van de mogelijkheid de accu's te laden met behulp van draadloze energieoverdracht. Iedereen kent deze vorm van opladen al van smartphones en elektrische tandenborstels. Elektrisch passagiersvervoer kan er enorm van profiteren doordat een eenvoudigere en snellere laadprocedure de actieradius van de voertuigen vergroot. Na deze bedrijfstoepassingen volgen draadloze oplaadpunten thuis en daarna komen er veel generieke oplaadpunten in buurten en op bedrijfsterreinen.

Vaarwel silicium

Vrijwel zo lang er geïntegreerde circuits staan bestaat de basis daarvan uit silicium. Nog zeven tot tien jaar, denkt Gartner. Dan is het de beurt aan carbon-based field-effect transistors (FETs). Die zijn in staat meer componenten te bevatten op een kleiner oppervlak dan dat nu mogelijk is. Grafeen - een plaatje van koolstof met een dikte van één atoom - is een goede kandidaat om silicium te vervangen. CIO's doen er goed aan vast te inventariseren wie de technologie kan gaan leveren en welke nieuwe mogelijkheden de technologie biedt.

Wegwerptechnologie

Gartner propageert al een paar jaar de composable business en technologie waarbij steeds weer nieuwe bedrijfsmodellen, apparaten en software gemaakt kunnen worden door het herschikken van bouwblokken. Een volgende stap in flexibiliteit is disposable technologie. Die is snel en goedkoop gemaakt en kan na een korte economische levensduur ook makkelijk weer worden afgedankt.