Soft skills spelen ook voor CISO’s grote rol

In de afgelopen jaren is de rol van een CISO immers verschoven van een technische persoon die hardware en software implementeert voor securitydoeleinden naar een meer businessgedreven manager of ook een echt toekomstgerichte leider. Belangrijk is om te beseffen dat soft skills méér zijn dan alleen vaardigheden om goed met mensen om te gaan (people skills). Het jezelf eigen maken van soft skills als communicatie, leiderschap en integriteit zorgt ervoor dat een CISO veel effectiever kan zijn.
Onderzoekers van de Hogeschool Utrecht en de Hogeschool van Amsterdam, waaronder CISO Patric Versteeg, hebben onderzoek gedaan naar de soft skills die voor CISO’s gevraagd worden én die CISO’s volgens zichzelf vooral nodig hebben. Daarbij hebben de onderzoekers als basis de top tien van soft skills genomen, zoals in 2012 geïdentificeerd door onderzoek van professor Marcel Robles van de Eastern Kentucky University.

Deze ranglijst bestaat uit: integriteit, communicatie, beleefdheid, verantwoordelijkheid, interpersoonlijke skills, professionaliteit, positieve houding, teamwork skills, flexibiliteit en werkhouding/werkmentaliteit (work ethic). Het blijkt dat Nederlandse CISO’s een wat andere sortering aan soft skills geven dan in het Amerikaanse onderzoek naar voren komt. Hier wordt communicatie gezien als de belangrijkste soft skill. Dan volgt leiderschap, wat voor het Nederlandse CISO-onderzoek als extra soft skill is toegevoegd. Daarna komen professionaliteit, integriteit, werkhouding, verantwoordelijkheid, teamwork skills, positieve houding, en flexibiliteit.
In Robles’ bronlijst staat weliswaar de soft skill communicatie op twee en integriteit op één, maar wordt werkhouding als hekkensluiter op nummer tien gezet. Nederlandse CISO’s beoordelen dit voor hun functie dus duidelijk anders dan wat voor business leaders in het algemeen geldt. Overigens komt de soft skill beleefdheid van Robles’ top tien niet voor in vacatureteksten voor CISO’s in Nederland en ook niet in de beleving van die securityleiders. De Nederlandse onderzoekers hebben het voor de volledigheid op positie elf gezet.
 

Wat leiderschapsstijl betreft, zien CISO’s groot belang in de combinatie van transactioneel en transformatief leiderschap. Eerstgenoemde is gericht op de uitwisseling (transactie) van skills, kennis en meer tussen leiders en hun ondergeschikten. Hierbij dienen individuele belangen (voor bijvoorbeeld promotie) en extrinsieke motivaties als middelen voor het realiseren van gewenste resultaten. Beloningen - en ook straffen - zijn de hefbomen die een leider kan gebruiken.
Transformatief leiderschap stijgt hier bovenuit; het gaat voorbij aan eigenbelang van betrokkenen (zowel leiders als werknemers) en appelleert aan bijvoorbeeld verantwoordelijkheidsgevoel en idealen. Deze intrinsieke motivaties worden aangesproken middels een neergelegde visie vanuit leiders. Transactioneel leiderschap wordt wel ‘vertellend’ of ‘bevelend’ genoemd, terwijl transformatief leiderschap als ‘verkopend’ wordt getypeerd.

Voor transformatief leiderschap zijn soft skills onontbeerlijk. Leiders die deze stijl hanteren of ambiëren, moeten namelijk wel in staat zijn om medewerkers te inspireren. Zo kunnen ze mensen aansporen tot grote inspanningen, die dan méér kunnen opleveren dan normaliter mogelijk wordt geacht. Één van de conclusies van het Nederlandse onderzoek is dat soft skills al in een vroeg stadium aandacht behoeven, zoals concreet in de fase van recruitment voor CISO’s. Inschatten van en selecteren op soft skills kan een organisatie de best passende CISO opleveren. En dat geeft effectiever securityleiderschap en als het goed is dan betere beveiliging.